พระอาจารย์สงบ มนัสสันโต
พระสุปฏิปันโน อีกรูปหนึ่ง
ที่หลวงตามหาบัวกล่าวชมในหลายๆวาระ
ไม่ให้เป็นไปตามที่ล้มเหลว
เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด
เมื่อวันที่ ๑ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๕๑
ท่านสงบท่านหยีเป็นพระอยู่โพธาราม แต่เป็นพระวัดนี้ ออกจากนี้ก็ไปอยู่โพธาราม ดี องค์นี้ดี เราได้ติดตามอยู่ตลอดเวลาบรรดาลูกศิษย์ที่พอเป็นเนื้อเป็นหนังขึ้นมาก็คือท่านสงบองค์หนึ่ง เขาเรียกท่านหยี อยู่โพธาราม องค์นี้ดี ออกจากวัดป่าบ้านตาดไปแล้วไปสร้างวัดใหม่ ดี เราไปดูแล้ววัด เราติดตามบรรดาลูกศิษย์ที่ไปจากเรา ไปที่ไหนจะมีชื่อเสียงโด่งดังในคุณธรรมไม่ค่อยเห็นนะ ไม่ค่อยมี ตัวแมงเอาไปกินหมดไม่มีเหลือ
ไม่เอาจริงเอาจังไม่เห็นฤทธิ์เดชของธรรมของกิเลส
เทศน์อบรมฆราวาส ณ วัดป่าบ้านตาด
เมื่อวันที่ ๑๘ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๕๑
ท่านสงบไปอยู่ที่อะไร ย้ายที่เก่าไปอยู่ที่สร้างใหม่มัง เราเคยไปหนหนึ่งแล้ว ท่านสงบท่านหยีน่ะ ท่านสงบจะเป็นหลักคนหนึ่งทางโน้น ท่านเคยอยู่ที่นี่ ออกจากนี้แล้วก็ไปอยู่ที่โพธาราม จากนั้นย้ายไปอยู่ที่ใหม่ ที่ใหม่เราก็ไป ก็ดีอยู่ นี่ก็จะปลูกต้นไม้ขึ้น ยังไม่มีร่ม ส่วนที่เก่านั้นก็ดีหากแคบ คับแคบเกินไป ท่านหยีองค์หนึ่งจะได้เป็นประโยชน์ทางด้านโน้น ไปจากวัดนี้ก็ไปอยู่ที่นั่นเลย อยู่ที่โพธาราม
ไปทางนี้ก็มีท่านสงบละดี ท่านสงบดี ออกจากวัดนี้ไป
ทางโพธารามก็อาศัยท่านสงบละดีท่านสงบ จะเป็นหลักเกณฑ์ทางนู้นได้ ไม่สงสัย เราอยากได้ลูกศิษย์ลูกหาถอดออกจากหัวใจของครูบาอาจารย์ไปเป็นหัวใจของตัวเอง แล้วปฏิบัติเป็นเนื้อเป็นหนังขึ้นมาสั่งสอนคน
จิตที่มีธรรมซักฟอกแล้วไม่เกิดไม่ตาย
เทศน์อบรมฆราวาส
ณ กุฏิหลวงตา สวนแสงธรรม กรุงเทพฯ
เมื่อค่ำวันที่ ๑๑ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๙
วันนี้ไปโพธาราม ตอนเที่ยงแล้วไปเยี่ยมท่านสงบ วัดนั้นดี เรียกว่าไม่เปลี่ยนแปลงอะไรต่ออะไร ต้นไม้ร่มเย็น กลางคืนกลางวันเดินจงกรมได้ตลอด ร่มเย็นดี ต้นไม้ชุ่มเย็นวัดที่โพธาราม ท่านสงบนี้ก็ออกจากวัดป่าบ้านตาดมาแล้วก็มาอยู่ที่นั่น ก็รู้สึกว่าสืบทอดได้ดี ไม่หรูหราฟู่ฟ่า เหล่านี้ไม่ใช่เรื่องศาสนา ศาสนธรรมนะ ศาสนวัตถุเต็มบ้านเต็มเมืองมาขึ้นแทนศาสนธรรม ท่านทั้งหลายดูเอา นี่เอาหลักเกณฑ์มาพูด ไม่ได้มาพูดหลอกๆ หลอนๆ
ความหลุดพ้นอยู่กับสติปัญญาแก้กิเลส
เทศน์อบรมพระสงฆ์และฆราวาส
ณ วัดสันติธรรมาราม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี
เมื่อบ่ายวันที่ ๑๑ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๙
ท่านหยีท่านสงบนี่แต่ก่อนก็เป็นพระวัดป่าบ้านตาด เป็นชาวโพธารามราชบุรีแล้วไปอบรมจากครูบาอาจารย์มาแล้วก็มาตั้งสถานที่นี่เป็นสถานที่สงบร่มเย็น เราก็เคยมาดูๆจนสถานที่นี่กลายเป็นวัดเป็นวาให้ความร่มเย็นแก่ผู้มาบำเพ็ญทั่วๆไป กว้างขวางออกไป ประชาชนเคารพนับถือกว้างขวางออกไป ความสง่างามเกิดจากผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ
นิสัยนุ่มนวลไม่มีใครเกินท่านอาจารย์ฝั้น
เทศน์อบรมฆราวาส
ณ ศาลาสวนแสงธรรม กรุงเทพฯ
เมื่อเช้าวันที่ ๒๒ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๙
วันนี้ตอนเที่ยงจะไปเยี่ยมโพธารามเสียก่อน ไปเยี่ยมท่านสงบ ท่านสงบเป็นพระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ทุกอย่างแบบฉบับวัด ท่านสงบเป็นแบบฉบับของวัดป่าบ้านตาดทั้งนั้นนะ เราพอใจ ไม่หรูหราฟู่ฟ่า ให้มันหรูหราอยู่ภายในใจ ผู้ปฏิบัติธรรมจะมาหรูหราฟู่ฟ่าสง่างามอยู่ภายในใจนะ สิ่งเหล่านั้นพอได้อาศัยวันหนึ่งๆ พอแล้วๆ ไม่ได้สนใจกับมัน ที่อยู่ที่หลับที่นอนหมอนมุ้ง อาหารการขบการฉัน ท่านจะไม่สนใจเลย แน่วๆ ตลอด อันนี้เอนไปไหน นี่ละท่านผู้จะทรงมรรคทรงผล คือท่านผู้เช่นนี้เอง อย่างไปดูวัดท่านสงบเราพอใจ เพราะงั้นเราถึงได้ไปมาเสมอ
ความสุขจะอยู่ในความพอดี
เทศน์อบรมฆราวาส ณ ศาลาสวนแสงธรรม กรุงเทพฯ
เมื่อเช้าวันที่ ๒๙ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๘
ท่านหยีชื่อท่านสงบ เป็นพระวัดป่าบ้านตาด เป็นชาวโพธาราม ไปอยู่วัดป่าบ้านตาด จากนั้นมาแล้วก็มาตั้งวัดที่ โพธาราม ทีแรกไปเช่าที่เขาอยู่ เหมือนอย่างเราว่าเอาราชสีห์ไปหมอบอยู่ในกรง ศาสนาพระพุทธเจ้าเลิศเลอขนาดไหน เหมือนเข้าไปหมอบอยู่ในลูกกรง ถูกกรงขัง ไปเช่าที่เขาอยู่ ว่าอย่างนั้น พอเราไปได้ยินว่าเช่าที่เขาอยู่ เราสลดสังเวชทันทีเลย
ท่านสงบเป็นพระปฏิบัติดี ออกมาจากวัดป่าบ้านตาด คือใครก็ตามถ้าออกจากวัดป่าบ้านตาดเราจะสอดแทรกตามดูตลอดเวลาบรรดาลูกศิษย์ ถ้าใครดีเราก็ไปเยี่ยมเรื่อยเสริมเรื่อย เยี่ยมเรื่อย ถ้าไม่ดีไม่ไปเหยียบเลย พูดง่ายๆ ดีไม่ดีชี้หน้าด้วย เอาอย่างนั้นนะเรา ไม่ได้เหมือนใคร นี่พูดถึงเรื่องท่านหยีก่อนนะ เขาเรียกท่านหยี ชื่อสงบ แต่ท่านตั้งใจปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ สมนามที่ว่าท่านชื่อสงบ ท่านอยู่ที่นั่น อยากจะให้เราดูทางสวนผึ้ง เราก็เคยไป นี่ไปเพราะอำนาจของจิตของธรรม ของลูกศิษย์ เราไม่ใช่ไปเพราะอะไรนะ เราไม่ได้ไปเพราะสิ่งหรูหราฟู่ฟ่านั้นนี้นะ
อย่างท่านสงบอยู่ที่โพธารามเราชมแล้วนะนั่น เราถึงได้ไปเสมอ ต้นไม้อะไรอยู่นั้นท่านรักษาไว้เรียบร้อย เหมือนสภาพวัดป่าบ้านตาด เราไม่ได้ยกวัดป่าบ้านตาดว่าใหญ่โตนะ แต่ว่าพอเป็นคติกันได้ ในฐานะเราเป็นอาจารย์ของท่านสงบเราก็ยกเอามาพูดเฉยๆ ท่านจับร่องรอยได้ดี ที่นั่นก็ไม่หรูหราฟู่ฟ่าดูกุฏิดูศาลาเราดูได้สบายเลย
เราอยากให้มีพระกรรมฐานในภาคกลาง
เทศน์อบรมพระและฆราวาส
ณ วัดสันติธรรมาราม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี
เมื่อเที่ยงวันที่ ๑๔ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗
นี่ท่านสงบ ท่านหยีนี้ก็มาจากวัดป่าบ้านตาดมาอยู่ที่นี่ เท่าที่ทราบมาก็ว่าเป็นมงคลพอสมควร เราก็อบอุ่นในฐานะที่เราเป็นอาจารย์ได้สอนท่านสงบมาแล้ว ถ้าปฏิบัติตนดีเราก็พอใจ สมเจตนาที่เราสอนเพื่ออรรถเพื่อธรรมล้วน ๆ แล้วก็ให้มาเป็นความร่มเย็น เป็นเกาะเป็นดอนก็ยังดี ถ้าไม่มีเลยพระปฏิบัตินี้ขาดมากนะ พระปฏิบัติเป็นสำคัญมาก ตามหลักของศาสดาเป็นอย่างนั้น
เศรษฐีเงิน เศรษฐีธรรม
เทศน์อบรมฆราวาส ณ สวนแสงธรรม กรุงเทพ
เมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗
เมื่อเช้านี้ก็มีผู้มาถวายที่ ว่าท่านสงบจะเป็นผู้ไปจัดการก็ดีอยู่ ทราบว่าท่านสงบนี้ก็มีหลักใจดีอยู่นะ ท่านสงบนี้ก็เป็นพระวัดป่าบ้านตาด ออกจากวัดป่าบ้านตาดก็มาสร้างวัดที่โพธารามตั้งแต่บัดนั้นต่อมา เราก็ได้ไปเยี่ยมบ่อยๆ ท่านสงบมาจากวัดป่าบ้านตาด ท่านจันทร์ก็มาจากวัดป่าบ้านตาด โอ๊ ลูกศิษย์วัดป่าบ้านตาดเยอะนะไม่ใช่น้อยๆ กระจายอยู่ทั่วไปหมด ท่านสงบนี้หลักใจดี ถ้าหลักใจดีไม่ค่อยเอนค่อยเอียง ไม่วอกแวกคลอนแคลนง่ายๆ สำคัญอยู่ที่หลักใจ
เราจึงอยากให้มีวัดป่าในแถวภาคกลางนี้ รู้สึกว่าวัดป่ามีน้อยมาก แต่คำว่าวัดป่าก็ควรจะมีพระผู้เป็นหลักเป็นเกณฑ์ อย่างทางแถวนี้ท่านสงบก็ดี
สุดท้ายก็ได้ครองธรรม
เทศน์อบรมฆราวาส
ณ วัดสันติธรรมาราม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี
เมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕
อาศัยที่ว่าท่านสงบนี้เป็นพระวัดป่าบ้านตาด เคยอยู่กับหลวงตาบัว เป็นลูกศิษย์หลวงตาบัวมาแล้วก็มาสร้างวัดที่นี่ หลวงตาก็เป็นอาจารย์ ทางนี้ก็เป็นลูกศิษย์ พ่อกับลูกมันก็ต้องติดตามกันมา ดูเหตุดูผลตลอด
เวลาหลวงตามาเมื่อไร ถ้ามีเวลาว่างหลวงตาก็มาทุกครั้ง อันดับหนึ่งก็คือลูกศิษย์ท่านสงบ ท่านเป็นพระวัดป่าบ้านตาด จากนั้นแล้วมาอยู่ที่นี่ แล้วก็ติดตามดูลูกศิษย์ลูกหาเป็นยังไง พ่อแม่กับลูก ลูกไปที่ไหนพ่อแม่ต้องติดตามใช่ไหม คอยดูเหตุดูผลดีชั่วประการใดนี้อันดับหนึ่ง อันดับสองพี่น้องทั้งหลายก็เป็นลูกศิษย์ของท่านหยี ก็แสดงว่าท่านหยีนี้จะพอมีศีลธรรมอยู่บ้าง หรือขาดไปสักกี่ตัวศีลน่ะ (หัวเราะกัน) ถ้าไม่ขาดก็เรียกว่าพอมีศีลธรรมให้เป็นความสงบร่มเย็นแก่พี่น้องทั้งหลาย ได้มาบำเพ็ญคุณงามความดีต่อกัน นี่เป็นอันดับที่สองที่เป็นเหตุให้เชื่อมโยง และดูดดื่มไปถึงกันหมด
ขอกราบแทบเท้าพระสุปฏิปันโน ด้วยเศียรเกล้า
ที่ชี้ทางสว่าง ให้ลูกออกจากความมืดบอด
